วันจันทร์ที่ 26 พฤษภาคม พ.ศ. 2557

การจัดองคประกอบภาพ

    ในการถายภาพใหไดดีนั้น นักถายภาพนอกจากจะตองมีความรูเกี่ยวกับกลอง ฟลม อุปกรณถายภาพ และใชงานไดอยางคลองแคลวแลว ความเขาใจในเรื่องการจัดองคประกอบ ภาพ (Composition) มีความสํ าคัญไมยิ่งหยอนไปกวากัน การจัดองคประกอบภาพเปนศิลปะ อยางหนึ่ง ที่ตองอาศัยความละเอียดออน รอบคอบ ความเขาใจในศิลปะ นักถายภาพที่มีความรู ทางศิลปะ จะไดเปรียบในการมองภาพ ทั้งนี้ไมไดหมายความวา ผูที่ไมประสีประสาในศิลปะ จะ เปนนักถายภาพที่ดีไมไดเพียงแตตองอดทน ฝกฝน หมั่นหาความรูใหมากขึ้น ภาพตาง ๆ ที่จะถายนั้นมีอยูทั่วไป จะทํ าอยางไรใหภาพนั้นมองดูสวยงาม การจัดองค
ประกอบภาพมีหลักใหญ ๆ อยู 4 ประการ ดังนี้
1. การเนนจุดเดน
2. ความสมดุล
3. ความกลมกลืน
4. ความแตกตาง

การเนนจุดเดน ภาพถายที่สวยงามโดยการเนนจุดเดนนั้น แบงออกเปนหัวขอยอยไดอีก คือ
- เนนโดยใชสี
- เนนโดยใชเสน
- เนนที่รูปราง
- เนนที่ขนาดของวัตถุ
    นอกจากนี้ยังหมายรวมถึงการเวนชองวาง การใชสัดสวน การวางตําแหนงของจุดเดน ตลอดจนการเนนโดยใชความคมชัด การเนนโดยใชสี เปนการเนนภาพโดยใชสีที่เดน ซึ่งมักเปนสีโทนรอน เชน สีแดง สีแสด จะชวยใหสิ่งที่เราตองการเนนในภาพเดนชัดขึ้น เปนตนวา ดอกกุหลาบสีแดงในกลุมใบไมสีเขียว หญิงสาวใสเจ็คเก็ตสีแสดกลางปาที่มีหมอกจัดนิยมใชสีสดใสเปนจุดเดน ฉากหลังเปนสีออนหรือสีตรงขาม และอาจทํ าใหฉากหลังอยูนอกโฟกัส โดยการเปดรูรับแสงใหใหญมากๆ การเนนโดยเสน ราวสะพาน เสนขอบฟุตบาธ สวนโคงสวนเวาของสัดสวนหญิงสาว ตนมะพราวสูงชะลูด ที่มีทองฟาสีแดงยามตะวันตกดิน เสนเหลานี้ชวยใหภาพสวยเดนขึ้นอยางประหลาด

การเนนที่รูปราง เปนการเนนที่หมายรวมถึงสัดสวนดวย เชน มีสมอยูชะลอมหนึ่ง ทุก
ผลมีลักษณะและสีใกลเคียงกัน แตกลับมีสมผลหนึ่งที่มีลักษณะผิวขรุขระกวาผลอื่น ๆ อยางเห็น
ไดชัด หรือภาพทามกลางเด็ก ๆ ที่เลนโคลน เนื้อตัวหนาตามอมแมมไปหมด แตมีตุกตาสาวนอย
นารักสะอาดสะอานนั่งอยูขาง ๆ

การเนนที่ขนาดของวัตถุ เปนภาพที่มีจุดเดนมีขนาดใหญกวาสวนประกอบอื่น ๆ ภายในภาพ เชน ไขไกหนึ่งตะกรา มีไขนกกระจอกเทศอยูดวยหนึ่งใบ หรือแบบที่มีขนาดเทา ๆ กัน จัดภาพใหเกิดระยะใกลไกล ทํ าใหเกิดความรูสึกวาแบบมีขนาดตางกัน นอกจากนี้ การวางตํ าแหนงของจุดสนใจในภาพ มีสวนสํ าคัญที่ทํ าใหภาพมองดู สวย งาม ในวงการศิลปะไมนิยมวางจุดเดนไวกลางภาพ แตก็สามารถพบเห็นอยูบาง เปนการเนน อยางจงใจ เมื่อลากเสนตรงสองเสนแบงเนื้อที่ของภาพ ออกเปนสามสวนทั้งแนวตั้งและแนว นอนใหมีพื้นที่เทา ๆ กัน จะเกิดจุดตัดกันของเสนขึ้น 4 จุด จุดตัดทั้ง 4 จุดนี้ คือจุดที่ควรวาง ตําแหนงจุดสนใจ (จุดเดน) ของภาพที่ตองการเนน จะใชจุดใดจุดหนึ่งก็ไดใน 4 จุดนี้แลวแตความเหมาะสม เปนไปไดทั้งภาพแนวตั้งหรือแนวนอน เรียกการแบงภาพเชนนี้วา 
“กฎสามสวน”




ความสมดุล (Balance)
    ความสวยงามของภาพถายนั้น นอกจากจะขึ้นอยูกับจุดเดนของภาพแลวยังตองมีองค ประกอบอื่น ๆ ที่จะทํ าใหภาพสวยงามขึ้นอีก หนึ่งในจํ านวนนั้นคือ “ความสมดุล” ความสมดุลมี 2 ลักษณะ ไดแก
1. ความสมดุลที่เทากัน (Formal or Symetry Balance)

2. ความสมดุลที่ไมเทากัน (Informal or Asymetry Balance)

ความสมดุลที่เทากัน 
    เปนความสมดุลของภาพ ที่เกิดจากความเหมือนกันของซีกซาย กับซีกขวา เชน ภาพโบสถ เจดีย ไมวาจะเปนขนาด รูปทรง แมแตนํ้ าหนักของสีภาพลักษณะนี้ใหความรูสึกมั่นคง เครงขรึม และดูสงา

ความสมดุลที่ไมเทากัน 
    เปนความสมดุลที่ดูเสมือนวา มีความเทากันทั้ง 2 ซีก โดยการ จัดวางนํ้าหนักใหเหมาะสม เชน ภาพดวงอาทิตยกลมโตอยูทางซายมือ แลวมีชายแกกับเด็ก กําลังยืนมองไปที่ดวงอาทิตย โดยยืนทางขวามือของภาพ เปนภาพที่ใหความรูสึกวาสมดุลได เหมือนกัน

ความกลมกลืน
    ความประสานกลมกลืนกัน ขององคประกอบตาง ๆ ภายในภาพ จนเกิดความเปนอัน หนึ่งอันเดียวกัน หรือที่เรียกวา “ความเปนเอกภาพ” (Unity) สามารถทําไดโดยการใชรูปทรง เสน และสีเขามาชวย วัตถุที่มีขนาด ลวดลายที่เทากัน หรือใกลเคียงกันเมื่อมารวม ๆ กัน ทําให เกิดความรูสึกกลมกลืน เปนอันหนึ่งอันเดียวกัน สีที่อยูในโทน (Tone) เดียวกัน จะมีความกลมกลืนกันอยูในตัว

ความแตกตาง
    ในการจัดองคประกอบภาพที่มีแตความกลมกลืนเพียงอยางเดียว ทําใหรูสึกซํ้าซาก
จําเจ แลวผลที่ตามมาก็คือความนาเบื่อหนาย ดังนั้นเพื่อไมใหเกิดความเบื่อหนาย แกไขโดยการ
ทําใหเกิดความแตกตางขึ้นในภาพ ความแตกตางอาจแบงอยางกวาง ๆ ไดดังนี้
- รูปทรง
- แสง
- เสน
- สี
ในหัวขอนี้จะขอกลาวรวม ๆ ไปเลย รูปทรงและลักษณะที่ไมเหมือนกันสามารถทําใหได ภาพที่แปลกและสวยไปอีกแบบ ความสวางและความมืด แสงและเงาที่ตัดกันมาก ๆ ทําใหภาพ นั้นนาดูยิ่งขึ้นไดเชนกัน รอยยนบนผิวหนาของชายชรา สามารถบงบอกถึงการตอสูของชีวิตได อยางดี เสนตาง ๆ ในภาพบอกความหมายไดตาง ๆ นานา เสนตรงแสดงถึงความเขมแข็ง สงา มั่นคง แข็งแรง เสนตั้งบงบอกถึงความสูง ความมีระเบียบ เสนนอนแสดงถึงความเรียบงาย เชน เสนขอบฟา (เสนที่ขอบทะเลหรือแผนดินจรดกับทองฟา) ไมนิยมจัดไวกลางภาพเพราะจะทําใหรู สึกวา ภาพถูกแบงออกเปน 2 สวน นิยมจัดไว 1/3 ของภาพหรือ 2/3 ก็ไมผิดกติกา และระวัง เสนขอบฟาเอียง ทําใหภาพขาดความสวยงาม เสนโคงแสดงถึงความออนชอย ราเริง สวนเสนทะแยงบอกถึงการเคลื่อนไหว

    จะเห็นไดวา การจัดองคประกอบของภาพ เปนสวนสําคัญที่จะใหไดภาพที่สวยงาม นอกจากการมีกลองที่ดี มีฟลมที่มีคุณภาพ มีอุปกรณมากมาย อยางไรก็ตาม การถายภาพยังขึ้นอยู กับความชํ านาญ ประสบการณของนักถายภาพอีกดวย ประกอบกับการไดพบไดเห็นตัวอยางภาพถายที่ดี ๆ มาก ๆ การยอมรับการวิจารณจากผูมีความรู คําแนะนําที่เปนประโยชน อยางนี้ แลวทานจะเปนคนหนึ่งที่ถายภาพไดดีในอนาคต

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น